Robert Mihagui: Vẽ Để Tìm Bóng Mẹ Việt Nam

Robert Mihagui: Vẽ để tìm bóng mẹ Việt Nam
Hoàng Nhân

(TT&VH) - Họa sĩ Robert Mihagui mang hai dòng máu, cha người Pháp, mẹ người Việt. Ông sinh năm 1945 tại tỉnh Vĩnh Phú, năm 13 tuổi ông theo cha về Pháp nhưng nỗi nhớ quê mẹ chưa bao giờ nguôi.
Năm 1998, ông về Việt Nam để đi du lịch, ông thấy Việt Nam, nhất là Sài Gòn vẫn còn nhiều nét thân quen như thuở nhỏ ông từng sống nơi đây trước khi sang Pháp, nên quyết định thường xuyên về. Kể từ đó, mỗi năm ông sống ở Việt Nam khoảng 6 tháng.

Hơn 10 năm đi tìm mẹ
Sống trong cảnh cũ, Robert càng nhớ đến người mang nặng đẻ đau sinh ra mình. Cụ bà tên Nguyễn Thị Sinh, sau năm 1954 theo chồng vào Sài Gòn nhưng rồi đến lúc phải chia lìa.

Robert nhớ lại đầy ân hận: “Khi tôi bị lùa lên tàu theo cha về Pháp, tôi không nghĩ là mình mãi mãi cách xa người đã sinh ra mình. Thuở trẻ, tôi mải vui sống mà quên rằng có một người ở Việt Nam luôn nhớ mong tôi. Khi bắt đầu có tuổi, tôi mới ý thức đi tìm nguồn cội, nhưng mọi việc dường như quá trễ”.

Họa sĩ Robert Mihagui tại triển lãm Sắc màu quê hương: Đông và Tây

Suốt những năm 1998 - 2010, Robert luôn đi tìm mẹ mình trong niềm hy vọng. Đầu mối của việc tìm kiếm này là những lá thư xưa kia mẹ ông đã gửi cho cha. Ngoài những lá thư này, mọi sự như mò kim đáy bể.

Đến tháng 7/2010, nhờ một bạn gái người Việt dò tìm, Robert lần được đến nhà người viết thư thuê năm xưa. Ở Sài Gòn một thời, nghề viết thư thuê hoặc dịch thư thuê ở các bưu điện rất nhiều. Đến nhà người “thông ngôn” cho những cánh thư năm nào, thì người đó đã qua đời, chỉ còn lại người con của ông ta. May mắn người con ấy đã nhớ được nhà ở của cụ bà Nguyễn Thị Sinh - vì cụ là khách hàng ruột của cha mình.

Cầm được địa chỉ nhà mẹ, Robert vui mừng hơn cả vẽ được một tuyệt tác. Nhưng trời cao ít chiều lòng người. Đến nơi tưởng gặp được mẹ, Robert mới hay tin mẹ ông đã mất năm 1992. Hiện tro cốt của cụ bà đang nương náu tại chùa Kỳ Quang 2 (Q. Gò Vấp, TP.HCM). Ngôi nhà mẹ ông sống trong những năm cuối đời, trong nỗi cô đơn nhung nhớ con trai mình là nơi mà người tốt cho ở nhờ.

Robert nói, nếu cuộc đời có “giá như” thì: “Tôi sẽ giá như mình còn mẹ và giá như tôi không rong chơi suốt một thời trai trẻ, để tôi còn nhìn thấy mẹ và mẹ nhìn thấy tôi một lần - dù là lần sau chót”.

Kỹ thuật phương Tây, hồn phương Đông

Tháng 12/2010, Robert có cuộc triển lãm cá nhân tại gallery Phương Mai (129B Lê Thánh Tôn, Q.1, TP.HCM) mang tên Sắc màu quê hương: Đông và Tây. Những bức tranh trong triển lãm này được hình thành từ kỹ thuật hội họa của phương Tây và cảm xúc của phương Đông. Ngắm những bức tranh sơn dầu của Robert, thoạt tiên nghĩ rằng đây là tranh thủy mặc vì sắc màu của tranh phương Đông chi phối nhãn quan và khối óc của người xem.

Tuy nhiên, Robert đến với hội họa không chỉ có vẽ. Ông còn sẵn sàng làm một người thợ cho những công trình mang dấu ấn tâm linh. Một tác giả người Pháp viết về Robert Mihagui rằng: “Năm 1975, ông đã dành 6 tháng tham gia phục hồi mái vòm của nhà thờ Saint Augustin (Paris), và tin rằng không có cảm hứng nào tốt hơn so với việc trưởng thành từ công việc thực tế trong một nơi có tâm linh như vậy”.

Robert là một người kín đáo và khiêm tốn. Từ năm 1990 tại Paris, những bức tranh của Robert Mihagui đã đạt giá khoảng 1.300 USD trong một cuộc đấu giá nghệ thuật. Từ năm 2006 đến nay, Robert đã có 7 cuộc triển lãm cá nhân sau hơn 10 cuộc triển lãm chung. Trong 7 cuộc triển lãm cá nhân này, ông có 3 lần triển lãm tại Việt Nam. Cuộc triển lãm mới nhất tại gallery Phương Mai, ông đã cố dùng kỹ thuật tranh sơn dầu phương Tây nhằm biểu đạt được hình bóng quê hương của người mẹ phương Đông trong đó.

Vẽ quê hương để thấy bóng mẹ mình

Robert ao ướt được về Vĩnh Phú (nay chia thành tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ) để ngắm nhìn nơi mẹ ông sinh ra và vẽ tranh về nơi này. Nhưng ao ước đó giống như “cưỡi ngựa xem hoa” vì ông chưa sống đủ để hiểu về mảnh đất ấy.

Ông đang ấp ủ thực hiện một loạt tranh về Sài Gòn xưa. Sài Gòn “hòn ngọc viễn Đông” với những kiến trúc và nếp sống tiêu biểu như thuở thiếu thời ông sống. Với loạt tranh này, Robert sẽ vẽ “tả thực” thông qua những gam màu của trí nhớ. Nếu loạt tranh này hoàn chỉnh, có lẽ là lần duy nhất và cuối cùng Robert tự phá đi phong cách trừu tượng và hậu ấn tượng của mình. Ông phá đi phong cách mấy chục năm theo đuổi để vẽ về Sài Gòn, đơn giản vì muốn mượn cảnh xưa để thấy lại bóng mẹ mình.

Như cánh chim tìm về tổ ấm Việt

Mùa Xuân năm nay, họa sĩ Robert ăn Tết Việt Nam cũng như suốt 12 năm qua ông đã làm vậy. Robert bắt đầu về nước khi châu Âu vào mùa tuyết rơi, ông như những cánh chim tìm về tổ ấm của mình sau bao năm lưu lạc, sống đến hết mùa Xuân đất Việt mới trở lại Pháp.

Vị họa sĩ tuổi ngoài 60 cho biết, hiện bạn bè con lai như ông có nhiều người muốn tìm lại mẹ ở Việt Nam. Tuy nhiên, đây là vấn đề rất khó, vì thế hệ con lai Pháp như Robert cùng sinh ra trước năm 1954, đến nay gần như không còn bao nhiêu người mẹ còn sống để họ tìm về nhận mặt.

Hoàng Nhân

Theo Báo Thể Thao & Văn Hóa


Vài Cảm Nhận Về Cái Động Trong Một Số Tranh Tĩnh Vật Ở Việt Nam Trần Ngọc Vân Tĩnh vật là một thể loại tranh tương đối mới so với mỹ thuật truyền thống của dân tộc ta. Trước thế kỷ 20, ở Việt Nam tranh tĩnh vật chưa có một sự tồn tại độc lập với ý nghĩa là một thể loại tranh riêng biệt. Trong mỹ thuật dân gian, chủ yếu của dòng tranh Đông Hồ, Hàng Trống, Ngũ quả là một trong những tranh tĩnh vật hiếm hoi còn thấy được. Ngoài ra còn có dạng tranh tứ bình (mai, lan, cúc, trúc) cũng tương đối phổ biến. Tuy nhiên, có thể nói tranh tĩnh vật như một thể loại...

Niềm Hoan Ca Của Hội Họa Điền Thanh Kiệt tác của Henri Matisse là ngôi sao chói lọi, thu hút mọi người xem trong một cuộc triển lãm các họa phẩm trứ danh của hai nền mỹ thuật Nga-Pháp mượn được từ các viện bảo tàng của Nga ở Moscow và St.Petersburg. Giá như lúc này đây bạn được tận mắt thấy tuyệt tác hoành tráng, gây ấn tượng sâu đậm ấy nhan đề Vũ khúc (The Dance), trưng bày tại Bảo tàng Viện Hàn lâm Hoàng gia Anh thì hay biết mấy. Được nhà sưu tầm Sergei Shchukin đặt vẽ năm 1910 để treo tại đại sảnh mênh mông...

Vị Trí Nào Dành Cho Nền Hội Họa Hôm Nay ? ? Điều lặp đi lặp lại khá nhàm tai của người Pháp: nền hội họa đang tụt dốc như một cái trục lăn, điều tồi tệ là nó đã chết và được chôn vùi từ lâu. Nếu đi sâu vào chi tiết để mổ xẻ thì ta có một danh sách rất dài các vấn đề mà các họa sĩ đương đại cần giải quyết .Đó là tâm lý trầm uất đã được họ thể hiện về mặt nghệ thuật. Sự phát triển tiềm năng của ngành video, nhiếp ảnh, nghệ thuật sắp đặt và trình diễn cho ta cảm giác đã đi đến sự kết thúc của nền hội họa. Việc nghiên cứu vấn đề này...

SƠN MÀI VIỆT NAM _CON ĐƯỜNG DI SẢN Nguyễn Văn Minh Nghề sơn được hiểu như một nghề truyền thống, phát triển trên cơ sở hình thành những quần cư nông nghiệp lúa nước. Ban đầu, việc dùng nhựa sơn chỉ có ở vùng Viễn Đông như Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, vùng Đông Nam Á như Việt Nam, Lào, Campuchia hay Thái Lan, … Xuất phát điểm của nó rất có thể từ Trung Quốc rồi lan dần sang các nước khác theo một tiến trình giao lưu văn hóa. Từ đó, sơn mài Việt Nam trên con đường phát triển, ít nhiều chịu ảnh hưởng, tác động của sơn mài...

THỬ ĐI TÌM SỰ TƯƠNG ĐỒNG VÀ KHÁC BIỆT GIỮA HỘI HỌA VÀ ẢNH NGHỆ THUẬT Lương Bửu Hoàng Việc nghiên cứu các mối quan hệ giữa mỹ thuật và nhiếp ảnh có rất nhiều góc độ khác nhau và còn nhiều ý kiến chưa thống nhất, nên khi đi tìm sự tương đồng và khác biệt giữa hội họa và ảnh nghệ thuật ta sẽ bắt gặp không ít những vấn đề phức tạp. Hơn nữa, khi đặt chúng trong mối quan hệ đa chiều của nghệ thuật tạo hình thì lại nảy sinh những vấn đề không chỉ là sự riêng có giữa hội họa và ảnh nghệ thuật mà còn liên quan đến nhiều nghệ thuật khác như điêu khắc, đồ họa, trang...

	CƠ CẤU TỔ CHỨC HỘI HỌA TẠI PHÁP VÀ GIẢI THƯỞNG HỘI HỌA “ĐÔNG DƯƠNG” (PRIX DE L-INDOCHINE) CƠ CẤU TỔ CHỨC HỘI HỌA TẠI PHÁP VÀ GIẢI THƯỞNG HỘI HỌA ĐÔNG DƯƠNG (PRIX DE L INDOCHINE) MUỐN TÌM HIỂU VỀ HỘI HỌA VIỆT NAM VÀO ĐẦU THẾ KỶ XX VÀ GIẢI THƯỞNG CÓ TÊN LÀ ĐÔNG DƯƠNG , CHÚNG TA CẦN NÓI SƠ QUA VỀ HOÀN CẢNH CŨNG NHƯ CƠ CẤU HỘI HỌA TẠI NƯỚC PHÁP VÀO THỜI ĐIỂM ẤY VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ ĐỐI VỚI MỸ THUẬT VIỆT NAM. Ngô Kim Khôi Chú thích hình HÀN LÂM VIỆN VÀ CÁC TỔ CHỨC HỘI HỌA Nền hội họa Pháp chịu sự chi phối của Hàn lâm viện và các tổ chức hội họa. Viện Hàn lâm Pháp (Institut de France)...

	Nét, Nhịp Điệu Trong Tranh VAN GOGH Chú thích hình Van Gogh, hoặc Vincent, vì ông thích được gọi với tên này hơn, đã viết cho người em là nhà buôn bán tranh nghệ thuật Theo vào đầu tháng 9 - 1880, khi ông vừa mới quyết định trở thành một họa sĩ: Giờ đây anh nhìn sự vật với đôi mắt khác hơn trước lúc bắt đầu vẽ . Ông đã diễn tả cảm quan của mình về sự vật một cách nhẹ nhàng như vậy. Cuộc triển lãm Vincent Van Gogh: The Drawing do Viện Bảo tàng Van Gogh ở Amsterdam và Viện bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở New York tổ chức đã...

	Top 10 Khuynh Hướng Nghệ Thuật Đương Đại Chú thích hình Edith Newhall NGHỆ THUẬT GOTHIC MỸ Hình ảnh về cuộc nội chiến và những khoảnh khắc đen tối trong lịch sử quốc gia là đề tài mà nghệ sĩ thể hiện những mối quan tâm về hiện tại Tác phẩm Một thế kỷ của tháng mười một tại trung tâm của Dario Robleto 2005 là một cái áo đầm để tang của đứa trẻ được làm bằng giấy. Bột giấy được nhào nặn từ những bức thư của những người lính không bao giờ trở về từ chiến tranh. Áo đầm được trang trí bằng mực chích từ những bức thư, những cái nút bằng...

	Mỹ Thuật Đương Đại Trung Quốc Sẽ Trở Thành Một "Siêu Thế Lực"? ? Mao Trạch Đông Trong số các nghệ sĩ mỹ thuật hàng đầu thế giới hiện nay có hơn một nửa là người châu Á. Đây rõ ràng là một sự thay đổi lớn, bởi thị trường nghệ thuật thế giới đã nằm trong sự thống trị của các tên tuổi đến từ châu Âu suốt 500 năm. Trong số 20 họa sĩ đương đại ăn khách hàng đầu thế giới hiện nay có 13 nghệ sĩ châu Á, với 11 người đến từ Trung Quốc. Còn trong 10 tên tuổi bán được nhiều tác phẩm mỹ thuật nhất ở các cuộc đấu giá, châu Á có 6, với 5 nghệ sĩ là người Trung Quốc....

Hội Họa Pháp & Ảnh Hưởng Của Nó Tại Đông Dương Nguyễn Văn Minh Trong hội họa, nước Ý đi trước các nước Châu Âu. Những năm 1300, Ý đã có những họa sĩ lớn, và từ năm 1400, có những danh họa vô song. Dòng họ Médicis gần như đã đam mê, ủng hộ nghệ thuật một cách cuồng nhiệt, làm sống động một sự phục hưng, và chính sự phục hưng này đã làm cho những nhà cầm quyền độc tài ở Florence, những giáo hoàng ở Rome, thấy được màu máu của nó cũng đã chảy trong những tĩnh mạch của các ông vua nước Pháp. Chuyển động phục hưng này đã được hưởng ứng một...

	KẺ DỊ THƯỜNG DAMIEN HIRST Y Chiêu Trong lịch sử mỹ thuật thế giới, chưa có ai lập được kỳ tích như Damien Hurst, nghệ sĩ tạo hình đương đại người Anh 43 tuổi. Dù các tác phẩm của ông còn gây tranh cãi về giá trị thẩm mỹ, chúng đã gây được những cơn sốt không tài nào hiểu nổi trên thị trường. Người ta đã mua tất cả những gì có chữ ký của Hirst. NHỮNG KỶ LỤC Ngày 16 và 17/09 vừa qua (2008), Sotheby s London đã tổ chức đấu giá trực tiếp cho toàn bộ tác phẩm của Hirst. Điểm đặc biệt của sự kiện này là tác giả không thông qua...